Уæ ныхас мæ хъустæй бахызти... сæрыл сымбæлдзæн æви зæрдæйыл... Уымæй уын ныртæккæ ницы зæгъинаг дæн. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.)
Фыццаг хатт федта Антъон ацы лæджы. Фæлæ йæ ныхас æмбæлы зæрдæйыл. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
ХУЫЦАУЫ ХАЙ ÆРКÆЛЫН — Фесæфын, бабын уæвын, амæлын. – Ныццæудзынæн та... æлдармæ, быноз ын акувдзынæн мæ сæрæй æмæ йыл кæд йæ хуыцауы хай не ркæлид, батæнæг та уаид йæ... зæрдæ. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТÆФТЫЛ НÆ УАДЗЫН — Искæй химæ нæ уадзын, нæ йыл æмбæлын, чидæр кæмæндæр æнæуынон ссис … Фразеологический словарь иронского диалекта
БАТРАДЗ — тж. БАТРАЗ Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ хъаруджындæр, – фыссы Нигер, – æппындæр аипп кæмæ нæ арынц Нарт, уыцы болат Батрадз. Лæгæй лæгмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАЛСÆДЖЫ ЧЫЗГ — Нарты Сослан Хуры чызг Ацырухсы йæхицæн усæн куы æрхаста, уæд цуан кæнынмæ фæцахуыр Зилахары быдырмæ. Иуахæмы кæсы æмæ иу хъуаз æрбацæуы дон нуазынмæ. Афтæ рæсугъд уыдис уыцы хъуаз, æмæ йæ конд, йæ уындæн æмбал нæ уыди, йæ дæллагхъуырæй Бонвæрнон … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БУРÆМÆДЗ — Нарты кадджыты æмæ аргъæутты æвæджиау сасым. Кадæг «Нарты балцы» Нарты гуыппырсартæ: Уырызмæг, Хæмыц, Сослан æмæ иннæтæ иугай зынгагур авд уæйыджы хæдзармæ куы бафтынц, уæд сæ уыдон фæхс бандонып æрбадын кæнынц æмæ сын сæ быны бурæмæдз ауадзынц.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СОХЪЫР УÆЙЫГ — У иуцæстон, цæры Сау хохы рæбын стыр лæгæты, дары фос: фыстæ уæнгуыты йæстæ, йæ цæу та – теуайы йас. Уырызмæг дзы иу далысы къахыл фæхæст. Далыс æй йæ фæдыл фæралас балас кодта, йæ былтæ йын дуртыл фæхоста, уæддæр ын аирвæзти. Фосы фæдыл куыддæр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪÆХТÆ НÆ ХÆЦЫНЦ ЗÆХХЫЛ — Цырд змæлын, кæнæ истæуыл тынг цин кæнын. Циндзинад зæрдæйыл базыртæ садзы – къæхтæ нæ хæцынц зæххыл. (Гафез. Уацмыстæ. 1955.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪУЫН, ÆРДУ НÆ ХÆЦЫН — тж. ХЪУЫН, ХЪИС НÆ ХÆЦЫ см. ХЪУЫН, ХЪИС ЗГЪÆЛЫН Нæ хъæзныг кæнын, мæгуырæй цæрын. Мæгуыр цардæй сфæлмæцыди (Джанаспи)... раппар баппар кодта йæхи, фæлæ йыл хъуын, æрду нæ хæцыди. (Коцойты А. Джанаспи.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
